دانشگاه آزاد اسلامی
علوم و تحقیقات واحد یزد
پایان نامه کارشناسیارشد رشته مدیریت صنعتی (M.A)
عنوان:
به کارگیری F-PROMETHEE جهت ارزیابی و رتبه بندی پیمانکاران پروژه های عمرانی (مطالعه موردی:اداره کل راه و شهرسازی استان یزد)
استاد راهنما:
دکتر علی مروتی شریفآبادی
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست مطالب:
فصل 1: کلیات پژوهش…………………………. 2
1-1- مقدمه…………………………. 3
1-2- پرسش اصلی تحقیق………………………….. 4
1-3- اهداف علمی………………………….. 4
1-4- اهداف کاربردی…………………………. 5
1-5- ضروریات خاص انجام تحقیق………………………….. 5
1-6- بهره وران…………………………. 5
1-7- نوع روش تحقیق………………………….. 6
1-8- روش گرد آوری داده ها …………………………6
1-9- ابزارهای گردآوری داده ها………………………… 6
1-10- روش تجزیه و تحلیل داده ها………………………… 7
1-11- شرح واژه‌ها و اصطلاحات به کار رفته در پژوهش…………………. 7
فصل 2: مروری بر ادبیات موضوع…………………………. 9
2-1- مقدمه…………………………. 10
2-2- مراحل اجرای پروژه …………………………11
2-3- مراحل اجرای یک پروژه………………………… 12
2-3-1- مرحله نظری………………………….. 12
2-3-2- مرحله طرح و برنامهریزی………………………….. 13
2-3-3- مرحله اجرا …………………………14
2-4- مرحله پایانی………………………….. 15
2-5- قراردادهای عمرانی………………………….. 16
2-5-1- تعریف قرارداد…………………………. 17
2-5-2- روشهای اجرای پروژه (از نگاه قراردادی)………………………… 17
2-6- مرور مدلهای انتخاب پیمانکار…………………………. 21
2-7- شاخصهای انتخاب…………………………… 36
2-8- رویه های ارزیابی و انتخاب پیمانكاران در كشورهای مختلف……………. 37
2-8-1- ارزیابی مقدماتی پیمانكاران در هنگ كنگ…………………………… 37
2-8-2- تعیین صلاحیت اولیه پیمانكاران در تركیه…………………………. 38
2-8-3- رویكردهای انتخاب پیمانكار در انگلیس…………………………… 39
2-9- جمعبندی………………………….. 40
فصل 3: روش تحقیق…………………………..42
3-1- مقدمه…………………………. 43
3-2- روش انجام تحقیق………………………….. 43
3-3- مراحل انجام پژوهش…………………………… 46
3-4- ابزار گردآوری داده ها………………………… 46
3-5- روایی و پایایی پژوهش…………………………… 46
3-6- جامعه آماری پژوهش…………………………… 48
3-7- نمونه آماری………………………….. 48
3-8- تکنیک‌ها‌ی تصمیمگیری ریاضیMCDM…………………………..
3-9- ارزیابی و بررسی مدلهای MADM……………………………
3-10- علم مدیریت فازی………………………….. 51
3-10-1- اعداد فازی و عملیات جبری………………………….. 53
3-10-2- اعداد فازی ذوزنقه ای ومثلثی………………………….. 54
3-10-3- متغیر‌ها‌ی کلامی………………………….. 54
3-11- معرفی تکنیک دلفی………………………….. 55
3-12- مراحل اجرای روش دلفی فازی………………………….. 58
3-13- معرفی تكنیک AHP…………………………..
3-14- معرفی تکنیک PROMETHEE…………………………..
3-14-2- رتبه بندی کامل PROMETHEE-2………………………….
3-15- قلمرو مکانی پژوهش…………………………… 80
3-15-1- پروژههای عمرانی………………………….. 81
3-15-2- چشم انداز…………………………. 84
3-16- جمعبندی………………………….. 85
فصل 4: تجزیه و تحلیل………………………….. 86
4-1- مقدمه…………………………. 87
4-2- انتخاب خبرگان………………………… 87
4-3- مراحل اجرا………………………… 87
4-3-1- نهایی سازی معیارهای موثر در ارزیابی و رتبه بندی پیمانکاران پروژه های عمرانی………. 88
4-3-2- وزندهی به معیارهای انتخاب شده توسط تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی…….. 119
4-3-3- رتبهبندی پیمانکاران با روش PROMETHEE فازی……………… 128
4-4- جمع بندی………………………….. 140
فصل 5: نتیجه گیری وپیشنهادات…………………………… 142
5-1- مقدمه…………………………. 143
5-2- نتایج ویافته‌ها‌ی تحقیق………………………….. 143
5-2-1- نتایج مربوط به تعیین شاخصهای اولویت بندی…………… 143
5-2-2- نتایج حاصل از پیاده سازی مدل پیشنهادی………………… 144
5-3- مزایای الگوریتم پیشنهادی………………………….. 147
5-4- پیشنهاداتی به منظور بهبود کاربرد الگوریتم پیشنهادی در رتبهبندی پیمانکاران…….. 148
5-5- پیشنهاداتی جهت کاربرد نتایج تحقیق………………………….. 148
5-6- پیشنهادهایی برای پژوهشهای آتی………………………….. 149
5-7- جمع بندی…………………………. 149
چکیده:
شتاب روز افزون روند رشد و توسعه و همچنین پیچیدهتر شدن پروژههای صنعتی همگام با پیشرفت علوم و تکنولوژی ، موجب گشته تا مسأله و فرایند انتخاب پیمانکار به عنوان عاملی مهم و کلیدی در ارتباط با موفقیت طرحهای صنعتی محسوب گشته و محققین و صاحبان صنایع رویکردی هرچه تخصصیتر را در ارتباط با این مقوله در پیش گیرند ، انتخاب پیمانکار شایسته و واجد صلاحیت ، یک مسأله تصمیم گیری چند معیاره بوده و اولین گام جهت اجرای یک پروزه صنعتی در قالب هزینه، مدت و کیفیت مطلوب میباشد.
در پژوهش حاضر تلاش شده است تا با بهره گرفتن از تکنیک PROMETHEE فازی، انتخاب شایستهترین پیمانکار در اداره کل راه و شهرسازی استان یزد انجام گیرد. در این راستا ابتدا ضمن بررسی گسترده پیشینه موضوع، مهمترین معیارها و شاخصهای پیشنهادی شناسایی و دستهبندی شدند و سپس با کمک تکنیک دلفی فازی معیارها و شاخصهای اصلی تعیین گشته، در گام بعدی با بهره گرفتن از روش AHP فازی، وزن معیارهای تصمیمگیری تعیین گردیده ، سپس نوع تابع ترجیحی هر شاخص و آستانه بیتفاوتی و آستانه برتری آن مشخص شدند و با بهره گرفتن از این مقادیر و با فرض خنثی بودن دیدگاه تصمیم گیرنده در ارتباط با ریسک با بهرهگیری از روش PROMETHEE فازی، شرکتهای پیمانکاری شرکت کننده در مناقصه مورد نظر رتبهبندی شدند و مناسبترین پیمانکار جهت اجرای پروژه مربوط تعیین گردید.
فصل اول: کلیات پژوهش
1-1- مقدمه
فرایند انتخاب پیمانکاران با ریسک بالایی برای کارفرماها همراه میباشد، از این رو کارفرماها همواره تلاش میکنند که از میزان ریسک موجود بکاهند. در ابتدا پیمانکاران را بر مبنای کمترین قیمت پیشنهادی انتخاب میکردند که این موضوع باعث بروز مشکلاتی در حین اجرای پروژهها میشد. کار فرمایان برای رفع چنین مشکلی نیاز به یک فیلتر برای جلوگیری از ورود پیمانکاران فاقد صلاحیت به مناقصه دارند.
حجم فعالیتهای عمرانی از جمله شاخصهای اساسی رشد و توسعه محسوب میشود. سالانه هزاران میلیارد ریال از سرمایههای ملی کشورمان در بخشهای دولتی و خصوصی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم صرف عمران و ایجاد تأسیسات زیر بنایی کشور میشود. در یک طرح عمرانی بیشترین مقدار سرمایهگذاری در مرحلهی اجرای طرح انجام میگیرد (عباس نیا و همکاران، 1384).
با توجه به آمار ارائه شده از سوی سازمان مدیریت و برنامهریزی در طول سالهای اخیر مشاهده میشود، 10 درصد مشکلات اجرایی ناشی از عدم صلاحیت پیمانکاران می باشد (رجایی و حضرتی، 1387).
یکی از علل اصلی از بین رفتن منابع مالی و شکست در پروژههای عمرانی انتخاب نادرست پیمانکاران در پروژهها میباشد. در این رابطه معرفی و انتخاب صحیح پیمانکاران در پروژههای عمرانی به عنوان یک راهکار اساسی برای جلوگیری از هدر رفتن منابع ملی تلقی میشود. با انتخاب پیمانکار اصلح، ریسک اتلاف منابع از لحاظ هزینه، زمان به حداقل میرسد همچنین موجب افزایش کیفیت اجرایی پروژهها و ایمنی در حین اجرا و یا بعد از اجرا خواهد شد (عباس نیا و همکاران، 1384).
برای نیل به این منظور دو راهکار جدید برای حل مشکل ارائه شده است. تغییر روند برگزاری مناقصهها و تعیین صلاحیت پیمانکاران قبل از برگزاری مناقصه دو رویکرد مذکور میباشد (عباس نیا و همکاران، 1384).
طبیعت چنین تصمیم گیریهایی پیچیده میباشد و در این رابطه عوامل کمّی و کیفی زیادی برای ارزیابی صلاحیت پیمانکاران مورد استفاده قرار میگیرد. با توجه به مطالب مذكور و در نظر گرفتن این نكته كه مدیریت ارزیابی و انتخاب پیمانكار برای واگذاری پروژههای عمرانی، یك قسمت اساسی از فرآیند ساخت و ساز است، این تحقیق به شناسایی ابعاد و عوامل اثرگذار بر انتخاب پیمانكار و اولویت بندی و انتخاب پیمانكار اصلح با بهره گرفتن از روش PROMETHEE در اداره کل راه و شهرسازی استان یزد میپردازد.
2-1- پرسش اصلی تحقیق
سوالهای این تحقیق عبارتند از:
1 – معیارهای موثر بر رتبه بندی پیمانكاران پروژههای عمرانی كدامند؟
2 – رتبه بندی پیمانكاران پروژههای عمرانی اداره كل راه و شهر سازی استان یزد چگونه است؟
3-1- اهداف علمی
تجربه نشان داده است قبول و انتخاب پیمانكاران با قیمت حداقل پیشنهادی در مناقصات و یا قبول پیمانكاران با تخفیفهای غیر منطقی نسبت به بر آورد های اولیه كار فرما و مشاور هم باعث تطویل بیرویه مدت پیمان گردیده و هم در نهایت باعث بالا رفتن هزینههای طرح های عمرانی بوده است چه در این مسیر به علت عدم كار آیی و توان پیمانكاران، كار فرما یا بایستی نسبت به خلع ید پیمانكار اقدام كند كه این امر بسیار زمان بر بوده، یا در مقاطع حساس اجرای پروژه تسلیم شرایط پیمانكار گردد و نسبت به ترمیم قیمت اقدام نماید كه این امر نیز پی آمد تطویل مدت و مبلغ اضافی در طرح خواهد بود با توجه به موارد بالا شناسایی شاخص های كمّی و كیفی موثر بر صلاحیت پیمانكاران پروژههای عمرانی و میزان اهمیت هر یك از شاخصها و ارزیابی و اولویت بندی پیمانكاران از اهداف این پژوهش میباشد.
4-1- اهداف کاربردی
به طور متوسط حدود 15 درصد از تولید ناخالص ملی در جهان صرف اجرای پروژهها میشود و حدود 10 درصد اقتصاد جهانی در این صنعت جریان دارد. از آنجا که حجم بسیار قابل ملاحظه صنعت، پروژههای عمرانی است اهمیت آن در اقتصاد جهانی کاملا مشهود است (سازمان برنامه و بودجه، 1378). از طرف دیگر در اقتصاد توسعه از آنجا که سرمایه گذاریهای دولت، صرف گسترش ظرفیت های تولیدی، زیر بنایی و به طور کلی زیر ساختها میشود. پروژهها لبه برنده و کارساز هر کشور تلقی میشود اما شرط لازم این است که هزینههای دولت از یک سو صرف اجرای پروژههای مناسب و ارزیابی شده شود و از سوی دیگر این پروژهها برای اجرا به پیمانکار مناسب سپرده شود. پیمانكار در هر پروژهی عمرانی نقش اصلی و اساسی را ایفا می كند انتخاب پیمانكار جزء تصمیمات كلیدی مدیران و تصمیمگیرندگان به شمار میرود. نتایج این تصمیمات اثر مهمی بر اجرای پروژه از لحاظ زمانی، کیفیت و هزینه میگذارد (رجائی و حضرتی،1387). ارزیابی پیمانکاران و رتبه بندی آنان بر اساس معیارهای صحیح باعث حذف پیمانكاران ناكارامد از فرآیند مناقصه خواهد شد.
5-1- ضروریات خاص انجام تحقیق
با توجه به مواردی كه در بالا به آن اشاره شد ارزیابی پیمانكاران و رتبه بندی آنان بر اساس معیارهای صحیح در طرحهای عمرانی امری مهم و الزامی میباشد در این پژوهش به دنبال آن هستیم كه در ابتدای امر شاخص های كمّی و كیفی موثر بر صلاحیت پیمانكاران را شناسایی كنیم سپس میزان اهمیت هر یك از شاخص ها را بسنجیم و در نهایت اولویت بندی پیمانكاران و شناسایی پیمانكار اصلح را انجام دهیم.
6-1- بهره وران
در این پژوهش پس از شناسایی شاخصهای موثر بر انتخاب پیمانكار، میزان اهمیت شاخصها تعیین و اولویتبندی پیمانكاران با بهره گرفتن از روش تصمیمگیری PROMETHEE فازی (كه كمتر بر روی مسأله انتخاب پیمانكار پیاده شده است) در اداره كل راه و شهر سازی استان یزد پیاده سازی میگردد.
7-1- نوع روش تحقیق
نوع تحقیق بر اساس هدف کاربردی میباشد و بر اساس چگونگی به دست آوردن داده‌ها‌ی مورد نیاز، تحقیق حاضر از نوع توصیفی واز شاخه پیمایشی محسوب میشود.
8-1- روش گردآوری داده ها
جهت گرد آوری داده های مورد نیاز برای پژوهش، مطالعات کتابخانه ای و میدانی به صورت زیر انجام میگردد.
1 – بررسی ادبیات موضوع و استخراج شاخصهای اولیه بر اساس پیشینه تحقیق
2 – نظرسنجی از خبرگان
3 – تصویب معیارها پس از دخیل كردن معیارهایی که از طریق پیشینه تحقیق و نظرسنجی از خبرگان به دست میآید. سپس پیمانكاران منتخب به كمك روش PROMETHEE رتبه بندی میشوند.
9-1- ابزارهای گردآوری داده ها
از آنجا كه شاخصهای ارزیابی هر سیستم، بسته به اهداف اصلی ایجاد آن و وظایف مهم مورد انتظار از آن سیستم و همچنین عوامل تاثیرگذار و نوع هزینه های انجام شده متفاوت خواهد بود لذا برای شناسایی شاخصهای موثر در انتخاب پیمانكاران پروژ های عمرانی گامهای ذیل برداشته میشود. ابتدا با مراجعه به پیشینه مطالعات انجام شده در این زمینه تعدادی شاخص شناسایی میشوند و برای اطمینان از موثر بودن شاخصهای شناسایی شده در فرایند انتخاب پیمانكار پرسشنامهای تهیه و میان خبرگان توزیع میشود با جمعآوری پرسشنامه ها، تمام شاخصهای موثر بر انتخاب پیمانكار مشخص میشوند. در گام بعد به منظور تعیین میزان اهمیت هر یك از شاخصها پرسشنامه مقایسات زوجی میان شاخصها طراحی میشوند با جمعآوری نظر خبرگان و استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی وزن نسبی هر شاخص تعیین میشود.
تعداد صفحه : 189
قیمت : 14700 تومان